De mensen van voorbij
Op mijn leeftijd nemen mensen niet zomaar afscheid. Niet zo maar, en soms voorgoed. Dat besefte ik de laatste weken meer en meer. Vier goede vrienden, waarmee ik twintig jaar reizen maakte rond Pius X, zijn vertrokken voor hun laatste tocht. Drie haalden de strijd tegen kanker of de ouderdom niet meer. De vierde vertrok met de fiets naar de bakker om pistoletjes te bestellen, werd onderweg aangereden door een brommer en kwam niet meer thuis.
Confrontatie met doodgaan en met de dood is staalhard, ingrijpend, onbegrijpelijk en doet nadenken. Vanavond komt dat allemaal terug: hoewel overledenen op elk moment in je hoofd kunnen opduiken, worden zij vandaag figuurlijk tussen de collega's gezet. Soms maakt het helemaal niet uit hoe lang ze er al niet meer zijn, het rouwproces blijft duren en pijn veroorzaken. Er is dan ook geen handleiding die je vertelt hoe je moet rouwen: dat doe je op je eigen manier. Soms is de rouwperiode zo moeilijk en zwaar dat je op een bepaald moment wel iets moet ondernemen om er bovenop te geraken.
Houden van is vasthouden. Echt houden van is toegeven dat je kunt loslaten, langs beide kanten. Verlies verwerken is eigenlijk niets anders dan beseffen dat je getuige mocht zijn van iemand met een bijzonder leven.
Leven is leren omgaan met verlies. In de christelijke traditie gedenken we onze doden en blijven stil staan bij de lege plekken en de breuken in ons leven. Maar we verliezen niet alleen aan de dood, we verliezen ook aan het leven. Leven bestaat voor een groot deel uit leren omgaan met onvermijdbare verliezen. Naarmate je ouder wordt, moet je altijd meer loslaten en komt er niet zo gauw meer iets voor in de plaats. Het is doorgaan met de breuken en de blutsen die je hebt opgelopen en je geraakt ‘getekend’ door het leven. Het maakt wel uit of en hoe dat verlies een plek krijgt.
Zolang de mens bestaat, vertellen we mekaar verhalen. Over onze familie, voorouders en vrienden, over grote gebeurtenissen en wat waard is om niet te vergeten. Overlevering heet dat. Zonder herinneringen zouden we niet weten wie we zijn. Bij een groot verlies is die gedachtenis iemands meest waardevolle bezit. Wie je ook kwijtraakt in je leven, wat je over hem of haar in je geheugen hebt gegrift, zal blijven. De leuke, mooie warme en soms ook minder prettige herinneringen zijn kostbaar goed. Erfgoed dus, want achter elke traan van verdriet schuilt een glimlach van herinnering.
Zo zijn de mensen van voorbij zeker niet vergeten...
Marcel Huysmans
Foto's van de avond vind je hier